Jednym z kluczowych elementów więźby dachowej, niezbędnym do połączenia ściany domu wraz z konstrukcją dachu, jest murłata. Jej rozmiar i parametry muszą być odpowiednio dostosowane do danego budynku. Czym jest, za co odpowiada oraz w jaki sposób murłata łączy się z krokwią?
Czym jest murłata i jakie ma ona wymiary?
Murłata (zwana również płatwą stropową) to drewniana belka dachowa, którą układa się równolegle na murze budowanego domu. Zadaniem tego elementu jest połączenie dachu ze ścianami budowanego obiektu oraz przeniesienie obciążenia z więźby dachowej na ściany tak, aby ciężar był równomiernie rozłożony.
Murłata ma jest elementem o przekroju kwadratowym, a jej bok mierzy zazwyczaj od 10 do 20 centymetrów. Grubość murłaty dobierana jest na podstawie rodzaju dachu i jego planowanego pokrycia. Najczęściej stosowane murłaty maja wymiary 14 na 14 centymetrów. Wielu ekspertów twierdzi, że taki rozmiar jest uniwersalny, gdyż można go wykorzystywać przy domkach jednorodzinnych, które nie są narażone na działanie wyjątkowo dużych sił. Murłata jest montowana do wieńca stropowego przy pomocy zabetonowanych kotew, które posiadają nagwintowane końcówki.
Ocieplenie i izolacja murłaty – zapobiegaj utratom ciepła
Jeśli nie wykonamy odpowiedniego, odrębnego ocieplenia murłaty, to rachunki za ogrzewanie budynku znacząco wzrosną. Dlaczego murłata ma wpływ na koszty ogrzewania? Nieocieplona lub nieodpowiednio ocieplona murłata, staje się tak zwanym mostkiem termicznym, przez który ciepło będzie uciekać z wnętrza budynku na zewnątrz. Zjawisko to występuje dlatego, że murłatę umieszcza się na łączeniu ściany zewnętrznej z dachem, a te elementy są ocieplane na różnych etapach budowy obiektu.
Murłaty montowane są zazwyczaj na części wewnętrznej ściany kolankowej. Dzięki takiemu działaniu zewnętrza część owych ścian zostaje wolna. Takie umiejscowienie jest polecane na wytrzymałość murłaty. Jeśli nieodpowiednio zaizolujemy tę przestrzeń, to powstanie w tym miejscu chłodny pas, poprzez który może wykraplać się para woda. Można temu zapobiec, jeśli ściana kolankowa zostanie zaizolowana od wewnątrz wełną mineralną.
Istnieje kilka sposobów, na skuteczne ocieplenie murłaty. Do najpopularniejszych i najczęściej stosowanych należy przedłużenie ocieplenia ścian obiektu, które było dokonane za pomocą płyt styropianowych. Do takiego ocieplania możemy użyć kawałków płyt styropianowych, które pozostały ocieplaniu ścian budynku. Rozwiązanie to charakteryzuje się wyjątkową skutecznością oraz przynosi bardzo zadowalający efekt. Trzeba jednak zaznaczyć, że cały proces ocieplania murłaty styropianem jest czasochłonny oraz wymaga metodycznego podejścia do sprawy. Styropian musi być prawidło docięty, o trójkątnym przekroju oraz prostopadły do membrany dachowej.
Jak prawidłowo mocować murłaty? Jak odpowiednio łączą się one z krokwią?
Tradycyjnym sposobem na połączenie krokwi z murłatą jest łączenie ich przy pomocy gwoździa krokwiaka. Rozwiązanie to jest wyjątkowo popularne wśród projektantów oraz cieśli starej daty. W dzisiejszych czasach specjaliści odchodzą od krowiaka, gdyż w dobie nowoczesnych rozwiązań oraz technologii istnieją znacznie lepsze rozwiązania. Nowe rozwiązania eliminują problemy z podatnością na wyrywanie oraz stosunkowo małą nośność krokwiaka. Dodatkowym zagrożeniem jest możliwość pęknięcia drewna (niezależnie od wymiarów krokwi) wskutek wbijania gwoździa w wilgotną tarcicę.
Znacznie lepszym i o wiele skuteczniejszym rozwiązaniem na połączenie krokwi z murłatą jest zastosowanie złączy ciesielskich. Idealnie sprawdzają się one w przypadku popularniejszych konstrukcji oraz tych nieco bardziej unikalnych, jak na przykład dach płatwiowo-kleszczowy. Obciążenia przenoszone przez połączenie oraz rodzaj więźby krokwiowo-jętkowej (w tym jej rozpiętość oraz reszta wymiarów) powinno być głównym czynnikiem wpływającym na wybór odpowiednich złączy ciesielskich.
Kolejnym uniwersalnym rozwiązaniem są specjalnie wzmacnianie złącza kątowe. Ich konstrukcja gwarantuje zapewnienie dużej nośności na poderwanie oraz na rozpieranie. Idealnie sprawdzą się one również w przypadku standardowych otworów – umożliwią nam bezpośredni montaż wieńca do murłaty. Jeśli mamy do czynienia z dachem, który podatny jest na podrywanie, warto zastanowić się nad zainwestowaniem w złącza płatwiowo-krokwiowe. Dachy o wysokiej sile rozporu (w głównej mierze te wykonane z więźby krokwiowo-jętkowej) warto powinien zostać zamocowany złączami, które przenoszą dużą siłę rozporu, np. złącza SFHS oraz SFN.
Sam proces łączenia murłaty oraz więźby dachowej nie musi być aż taki trudny. Wszystko zależy w głównej mierze od belek – ich kształt determinuje dobór odpowiedniej techniki mocowania. Należy pamiętać o zachowaniu odpowiednich odstępów między czynnikami mocującymi oraz o odpowiednich środkach bezpieczeństwa. Osoby nie posiadające doświadczenia w pracach ciesielskich, powinny zlecić łączenie więźby wyspecjalizowanym fachowcom. Tylko prawidłowe rozmieszczenie i zamontowanie połączeń daje gwarancję wieloletniej trwałości konstrukcji.
